Tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder.

Sağlayıcı, kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi;

Satıcı, kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi, ifade eder.

Tüketici işlemi, mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi ifade eder.

Tüketici Hakem Heyetlerine yapılacak başvurularda parasal sınır 2024 yılı itibariyle 104.000,00-TL’dir.

Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde Tüketici Hakem Heyetinin bulunduğu yerdeki Tüketici Mahkemesine; Tüketici Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz edebilir.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre Tüketicinin Seçimlik Hakları şunlardır:
a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
b) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek bedel iadesi isteme,
c) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
d) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
e) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,
seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Garanti Belgesi Yönetmeliğine göre garanti belgesi ile satılması zorunlu ürünlerde garanti süresi asgari 2 (iki) yıldır.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğine göre tüketicinin internetten yaptığı alışverişlerde cayma süresi malı teslim aldığı andan itibaren 14 (ondört) gündür.

Cayma bildiriminin yazılı ve kalıcı veri saklayıcısı aracığı ile yapılması gerekmektedir. (Telefon, e-posta, sms, posta vb.)

MESAFELİ(İNTERNET) CAYMA BİLDİRİMİ

Alışveriş yapılması düşünülen internet sitesi hakkında ön araştırma yapılmalı ve internet sitesi üzerinden satıcının “ticari unvanı”, “açık adresi” ve “diğer iletişim bilgileri” kontrol edilmelidir. Bu durum tüketiciye güvenilir satıcıları tespit etme ve hak arama yollarına başvurmada kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca internet veya telefon üzerinden alışveriş yapmadan önce, mutlaka fiyat araştırması yapılarak ürünün yaklaşık fiyatı ile ilgili bilgiler edinilmeli ve eğer ürüne ait açıklama ya da fiyatla ilgili iddia gerçekçi bulunmazsa alışveriş tercih edilmemelidir.

Tüketici lehine olan fiyat uygulanacaktır. Tüketicilerin, malın satış fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark olduğunun ispatına yönelik belgeler ile Ticaret İl Müdürlüklerine başvurması halinde ilgili firma hakkında idari yaptırım uygulanabilecektir.

Yapılan reklam ve tanıtımların etkisinde kalmadan, mutlaka satıcı veya sağlayıcı firmalar hakkında gerekli araştırmayı yapınız. Sözleşme imzalanmadan en az bir gün önce size verilmesi zorunlu olan ön bilgilendirme formunda yazılı hükümleri dikkatlice okuyunuz

İmzaladığınız devre mülk ve devre tatil sözleşmelerinden gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden NOTER aracılığıyla 14 (on dört) gün içerisinde cayabilirsiniz.

Cayma hakkı, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin kullanılabilir. Bu süre, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlamaktadır. Cayma haklarına ilişkin bildirimlerin, satıcı veya sağlayıcılara yazılı olarak (iadeli taahhütlü vb.) veya kalıcı veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta vb.) ile gerektiğinde ispatı da sağlanabilecek şekilde yapılması gerektiğinden telefon ile iletilmesi yeterli değildir. Bu nedenle sözleşme içeriğinin dikkatlice okunup, bir telefon numarası vererek “iade etmek isterseniz bu numarayı aramanız yeterlidir” diyen satıcı/sağlayıcılara itibar edilmemesi sonradan mağduriyet yaşanmaması adına önem arz etmektedir.

İŞ YERİ DIŞINDA SATIŞ CAYMA BİLDİRİMİ

Taksitle Satış Sözleşmeleri Hakkında Yönetmelik uyarınca, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde taksitle satış sözleşmeleri ile ilgili hükümler uygulanmamaktadır.

Tüketicilerin 7 (yedi) gün içinde herhangi bir gerekçe göstermek ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkı bulunmaktadır. Bu süre, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlamaktadır. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde satıcı veya sağlayıcıya yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile yöneltilmiş olması yeterlidir.

TAKSİTLE SATIŞ CAYMA BİLDİRİMİ

İmzalanan taahhütnamenin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmesi zorunludur. Bu taahhütname, abonelik sözleşmesinin ayrılmaz bir parçasıdır. Taahhütnamede;
a) Taahhüdün geçerlilik süresi,
b) Taahhüt konusu mal veya hizmetin nitelikleri,
c) Tüm vergiler dâhil toplam fiyat,
d) İndirim yapılan tarifenin taahhüt verilmeden önceki fiyatı,
e) Aylık yapılan indirim miktarı,
f) Taahhüdün süresinden önce sonlandırılması durumunda tüketicinin elde ettiği faydalara ilişkin geri ödeyeceği bedelin hesaplanma yöntemi yer almak zorundadır.

Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğine göre Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular, başvuru tarih ve sırasına göre en geç 6 (altı) ay içinde görüşülüp karara bağlanması gerekmektedir. Ancak İl Tüketici Hakem Heyetimizde bu süre 2 (iki) aydır.

Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan başvurular tamamen ücretsizdir.

Tüketici Hakem Heyeti Başkanı, çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut re’sen, başvuruya bilirkişi görevlendirebilir. Bilirkişi raporunun hazırlanması için bilirkişiye verilecek sürenin, bilirkişi görevlendirmesine ilişkin yazının bilirkişiye tebliğinden itibaren on beş iş gününü geçemeyeceği, bilirkişinin talebi üzerine bu sürenin tüketici hakem heyeti başkanı tarafından on beş iş gününü geçmemek ve bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabileceği; belirlenen süre içinde raporunu vermeyen bilirkişinin görevden alınarak, yerine bir başka bilirkişi görevlendirilebileceği yönetmelikle düzenlenmiştir.

Tüketici Hakem Heyetlerine yapılan başvurularda başvurunun tüketici aleyhine sonuçlanması durumunda tebligat ve bilirkişi ücretleri Bakanlığımızca karşılanmaktadır. Başvurunun tüketici lehine sonuçlanması durumunda ise tebligat ve bilirkişi ücretleri karşı taraf yüklenmektedir.

Taraflardan birinin tüketici, diğerinin satıcı ya da sağlayıcı olduğu ve parasal değeri 104.000,00-TL altındaki eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemlerde Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yapılır.

Aşağıdaki alanlar tüketici hakem heyetlerinin görev alanına girmemektedir:
1. 6502 sayılı Kanun’un 77 nci maddesinde düzenlenen cezai yaptırımlar,
2. İdari yargı alanına giren uyuşmazlıklar,
3. İhtiyati tedbirler,
4. İhtiyati haciz,
5. Delil tespiti,
6. Aldatıcı reklam ve ilanlar,
7. Bir seri ayıplı malın toplatılmasına ilişkin talepler.
Tüketici mevzuatından kaynaklanan her türlü uyuşmazlıkla ilgili ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delil tespiti taleplerine, parasal değerine bakılmaksızın, tüketici mahkemelerince bakılır ve bu mahkemelerce karara bağlanır.

Tüketici hakem heyeti kararları tarafları bağlar ve İcra İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. Tüketici hakem heyeti kararı, şayet satıcı veya sağlayıcı firma tarafından uygulanmaz ise; Hakem Heyeti kararı ile İcra Dairesine başvurulabilir. Tüketici hakem heyeti kararı aleyhine çıkan taraf kararın kendisine tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz, tüketici hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak talep edilmesi şartıyla hâkim kararın icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.

Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yolları ;
1. Tüketici Hakem Heyetine şahsen giderek;
2. E-Devlet aracılığıyla, https://tuketicisikayeti.ticaret.gov.tr
3. Alo 175 Tüketici Danışma Hattını arayarak
4. CİMER üzerinden başvuru yapabilirsiniz.

Tüketici Hakem Heyetine yaptığınız başvuruyu, başvuru yaptığınız Tüketici Hakem Heyetine şahsen giderek, Tüketici Hakem Heyetini telefonla arayarak ya da E-Devlet üzerinden takip edebilirsiniz.

1. Mal ve hizmet alımlarında mutlaka fatura/fiş/sözleşmeyi karşı taraftan talep ediniz ve mutlaka saklayınız.
2. Garanti Belgesi ile satılması zorunlu ürünlerde garanti belgesinin firma tarafından kaşeli ve imzalı olmasına dikkat ediniz.
3. Garanti Belgesi ile satılan ürünlerin montajında mutlaka yetkili servis hizmeti talep ediniz.
4. Şüpheli ya da güvenli olmayan internet sitelerinden alışveriş yapmaktan kaçının.